ΟΛΜΕ: Νέες παραβιάσεις εργασιακών δικαιωμάτων των εκπαιδευτικών για να καλυφθεί η ανεπάρκεια του ΥΠΑΙΘ

Καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας οι εκπαιδευτικοί έχουν επιφορτιστεί με καθήκοντα που δεν τους αναλογούν (υπεύθυνοι covid, διανομή self test κα), έχουν υποχρεωθεί παρανόμως σε επίταξη του προσωπικού τους εξοπλισμού για την τηλεκπαίδευση, έχουν υποστεί επανειλημμένα παραβιάσεις του εργασιακού τους ωραρίου. Η ακατανόητη εμμονή της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΑΙΘ να μην αποδεχθεί καμία πρόταση της εκπαιδευτικής κοινότητας και η πλημμελής προετοιμασία του κατά το άνοιγμα των σχολείων, ανάγκασε διευθυντές/ντριες των σχολείων να εργαστούν ημέρα αργίας για αλλότρια καθήκοντα και να παραστούν στις σχολικές μονάδες πριν την νόμιμη έναρξη λειτουργίας τους. Οι εκπαιδευτικοί καλούνται διαρκώς να σηκώσουν στις πλάτες τους την παντελή έλλειψη οργάνωσης του ΥΠΑΙΘ.
Με την επαναλειτουργία των σχολείων και τα χιλιάδες κρούσματα που καταγράφονται σε εκπαιδευτικούς, έχουν προκύψει χιλιάδες νέα κενά τα οποία έρχονται να προστεθούν στα ήδη υπάρχοντα πάγια κενά, που το ΥΠΑΙΘ δεν έχει καλύψει μέχρι σήμερα. Και αντί το ΥΠΑΙΘ να φροντίσει εγκαίρως για τις απαραίτητες προσλήψεις, δίνει προφορικές εντολές «εσωτερικής κάλυψης κενών» μέσω του ΓΓ κ. Κόπτση, που αποτελούν μία ακόμη σαφή παραβίαση του εργασιακού και διδακτικού ωραρίου των εκπαιδευτικών.
Ωστόσο, τόσο η κείμενη νομοθεσία όσο και η νομολογία των δικαστηρίων ορίζουν σαφώς τόσο το εργασιακό όσο και το διδακτικό ωράριο των εκπαιδευτικών:
Το διδακτικό ωράριο των εκπαιδευτικών της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης καθορίζεται με α) την παρ. 13 του άρθρου 14 του ν. 1566/1985 (167 Α΄), όπως αντικαταστάθηκε με την υποπαρ. Θ2, περ.2, του άρθρου πρώτου του ν. 4152/2013 (107 Α΄) και β) την παράγραφο 3 του άρθρου 48 του ν. 2413/1996 (Α΄ 124).
Το εργασιακό ωράριο των εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ρυθμίζεται με την παρ. 8 του άρθρου 13 του ν. 1566/1985 (167 Α΄), όπως έχει τροποποιηθεί με την παρ. 2 του άρθρου 101 του ν. 4823/2021 (136 Α΄).
Από την διατύπωση των δύο ως άνω προβλέψεων και από την νομολογία που έχει κρίνει το ζήτημα των ορίων διδακτικής αλλά και διοικητικής απασχόλησης των εκπαιδευτικών [(ΑΠ 772/2010 (Δημοσίευση ΝΟΜΟΣ) και ΑΠ 252/2008 (Δημοσίευση ΝΟΜΟΣ)] προκύπτει σαφώς ότι υφίσταται διάκριση μεταξύ του διδακτικού ωραρίου, που ορίζεται σαφώς και του ωραρίου εργασίας, το οποίο σχετίζεται με την ανάθεση ορισμένου διοικητικού έργου. Ώρες διδασκαλίας είναι αυτές, που παρέχονται εντός της τάξης (συμπεριλαμβανομένων και των διαλειμμάτων) και δεν μπορεί να υπερβεί κατά περίπτωση τις οριζόμενες τον νόμο διατάξεις ενώ από την άλλη πλευρά το διοικητικό έργο, το οποίο μπορεί να τους ανατεθεί, συνδέεται με το γενικότερο εκπαιδευτικό έργο, όπως συμμετοχή σε εορταστικές, αθλητικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις, ενημέρωση των γονέων και κηδεμόνων, τήρηση βιβλίων του σχολείου, εκτέλεση διοικητικών εργασιών κλπ.
Σε περίπτωση, που στον/στην εκπαιδευτικό δεν έχει ανατεθεί συγκεκριμένο εκπαιδευτικό/διοικητικό έργο, δικαιούται να αποχωρήσει από το σχολείο μετά την λήξη του διδακτικού του ωραρίου ή να προσέλθει πριν την έναρξη του εάν η έναρξη του διδακτικού ωραρίου δεν συμπίπτει με την έναρξη του ημερησίου σχολικού προγράμματος (Διοικητικό Εφετείο Αθηνών 438/2009, Α Δημοσίευση ΝΟΜΟΣ). Είναι προφανές, ότι η υποχρέωση παραμονής στον χώρο του σχολείου υπάρχει μόνο στην περίπτωση, που η παρουσία του/της εκπαιδευτικού συνδέεται με την παροχή διδακτικού έργου, έτσι για παράδειγμα επιτρέπεται η αποχώρηση εκπαιδευτικού από τον χώρο του σχολείου κατά την διάρκεια κενών στην διδακτική τους απασχόληση.
Αντιστοίχως, έχει κριθεί από την νομολογία των Δικαστηρίων ότι η αντικατάσταση εκπαιδευτικού, που λείπει ή η κάλυψη κενού ή η απασχόληση των μαθητών/τριων με οποιονδήποτε τρόπο, σαφώς συνιστά παροχή διδακτικού έργου. Υπό την έννοια αυτή, η ανάθεση απασχόλησης των μαθητών/τριων ή η αντικατάσταση εκπαιδευτικού ή η κάλυψη κενού θα πρέπει να εντάσσεται στα πλαίσια του διδακτικού ωραρίου των εκπαιδευτικών. Επομένως, ο/η εκπαιδευτικός υποχρεούται να απασχολήσει μαθητές/τριες που για οποιοδήποτε λόγο έχουν κενό, μόνο εφόσον δεν συμπληρώνει το υποχρεωτικό του εβδομαδιαίο διδακτικό ωράριο. Αντίστοιχα, στην περίπτωση που γίνεται αναμόρφωση του ημερήσιου ή εβδομαδιαίου προγράμματος, λόγω απουσίας εκπαιδευτικού, αυτή θα πρέπει να μην παραβιάζει το ημερήσιο ή εβδομαδιαίο ωράριο των εκπαιδευτικών.
Η νομολογία έχει ομοίως κρίνει ότι «Η υπέρβαση των ωρών αυτών απασχόλησης χωρίς την τήρηση των νομίμων διατυπώσεων, αποτελεί παράνομη υπερωρία. Στην εξωδιδακτική απασχόληση περιλαμβάνονται εκδρομές, περίπατοι και εφημερίες των εκπαιδευτικών». Οποιαδήποτε πρόσθετη ώρα απασχόλησης πέραν των ανωτέρω ωρών (διδακτικού ή εργασιακού ωραρίου) συνιστά συνεπώς υπερωριακή απασχόληση και θα πρέπει να αμείβεται ως τέτοια.
Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι:
Α) Εκπαιδευτικοί με πλήρες διδακτικό ωράριο δεν υποχρεούνται να καλύπτουν κενά λόγω απουσίας άλλου εκπαιδευτικού ή να απασχολούν τους μαθητές με οποιοδήποτε τρόπο.
Β) Δεν υφίσταται καμία υποχρέωση παραμονής στο σχολείο από την έναρξη έως τη λήξη λειτουργίας (8πμ-2μμ). Οι εκπαιδευτικοί παραμένουν υποχρεωτικά μόνο για τις ώρες διδακτικής απασχόλησης και επιπλέον μόνο εφόσον τους έχει ανατεθεί συγκεκριμένο διοικητικό έργο. Με την ολοκλήρωση αυτών δικαιούνται να αποχωρούν από το χώρο εργασίας.
Υπενθυμίζουμε επίσης ότι όσον αφορά στις συνεδριάσεις των Συλλόγων Διδασκόντων: «Οι συνεδριάσεις γίνονται μέσα στο ωράριο εργασίας και σε καμιά περίπτωση σε ώρες διδασκαλίας των μαθημάτων» (Ν. 1566 άρθρο 11 ΣΤ.2). Καμία συνεδρίαση δε μπορεί να γίνεται εκτός εργασιακού ωραρίου ή σε αργίες. Τη μέρα που έχει συγκληθεί ο ΣΔ, γίνεται σύμπτυξη των διδακτικών ωρών, ώστε να μείνει χρόνος πριν τη λήξη του ωραρίου εργασίας για να συνεδριάσει ο ΣΔ.
Τέλος, επισημαίνουμε ότι εκπαιδευτικοί που νοσούν και τίθενται σε καραντίνα, τελούν υπό αναρρωτική άδεια και ως εκ τούτου δεν έχουν καμία υποχρέωση να παράσχουν οποιαδήποτε υπηρεσία. Η προφορική και παράτυπη «προτροπή» του ΓΓ του ΥΠΑΙΘ για παροχή τηλεκπαίδευσης από νοσούντες εκπαιδευτικούς δείχνει για μία ακόμα φορά το ανάλγητο πρόσωπο της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΑΙΘ.
Εφιστούμε την προσοχή στους διευθυντές και τις διευθύντριες των σχολείων να μην υπακούουν σε προφορικές παράνομες εντολές του ΓΓ του ΥΠΑΙΘ που καταστρατηγούν τα εργασιακά δικαιώματα των εκπαιδευτικών.
Καλούμε τους/τις εκπαιδευτικούς να μην επιτρέπουν την παραβίαση των δικαιωμάτων τους και να καταγγέλλουν στις ΕΛΜΕ κάθε τέτοια απόπειρα της διοίκησης.
Απαιτούμε από το ΥΠΑΙΘ να αναλάβει επιτέλους τις ευθύνες του και να προβεί σε όλες τις απαραίτητες κινήσεις για την στελέχωση των σχολείων και την προστασία της υγείας της εκπαιδευτικής κοινότητας.
Απαιτούμε να προσληφθούν άμεσα αναπληρωτές για την κάλυψη όλων των υπαρχόντων κενών και να μετατραπούν όλες οι τρίμηνες συμβάσεις σε πλήρους απασχόλησης έως τη λήξη του σχολικού έτους.