ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΛΜΕ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΕΚΔΡΟΜΕΣ

Οι σχολικές εκδρομές και οι σχολικοί περίπατοι είναι ένα πολυδιάστατο ζήτημα που αφορά το σύνολο της εκπαιδευτικής κοινότητας. Η παιδαγωγική διάσταση του ζητήματος  είναι κεντρικής σημασίας, διαπλέκεται όμως με άλλες, όπως η οικονομική, η κοινωνική, η πολιτισμική, η νομική κ.λπ. Ωστόσο, παρά την πολυπλοκότητα του ζητήματος, φαίνεται ότι δεν έχει απασχολήσει τους αρμόδιους φορείς και την εκπαιδευτική κοινότητα σε βαθμό ανάλογο με τη σημασία του. Συνήθως μάλιστα αποτελεί είδηση στα μέσα μαζικής επικοινωνίας μόνον όταν συμβεί κάποιο ακραίο περιστατικό, οπότε αναδεικνύονται τα σοβαρά κενά και οι ελλείψεις  της σχετικής νομοθεσίας. 

Χρειάζεται, συνεπώς, τα ζητήματα που σχετίζονται με τις σχολικές εκδρομές να αντιμετωπίζονται με μεγάλη προσοχή και περίσκεψη και κυρίως να έχει διασφαλιστεί η λήψη όλων των αναγκαίων προληπτικών μέτρων.  

Παράλληλα, πρέπει να μας απασχολήσει σοβαρά το γεγονός ότι οι εκπαιδευτικοί-συνοδοί των εκδρομών και περιπάτων είναι εκείνοι που σηκώνουν όλο το βάρος της ευθύνης για την ομαλή διεξαγωγή τους εύκολα μετατρέπονται σε εξιλαστήρια θύματα στην περίπτωση που θα προκύψει μια αρνητική εξέλιξη. Και ενώ όλοι απαιτούν από αυτούς να γνωρίζουν τα πάντα σχετικά με τη διεξαγωγή των εκδρομών και περιπάτων να είναι υπεύθυνοι για ό,τι προκύψει, καμία ουσιαστική μέριμνα δεν έχει ληφθεί για την κατάλληλη προετοιμασία τους ώστε να είναι σε θέση να φέρουν σε πέρας αυτό το έργο. Τα ανεπιθύμητα συμβάντα είναι αδύνατο να αποκλειστούν από τις σχολικές εκδρομές, αλλά δεν μπορεί ο εκπαιδευτικός να είναι ο αδύναμος κρίκος της αλυσίδας ή ο «αποδιοπομπαίος τράγος» που θα φορτώνεται κάθε φορά ευθύνες που δεν του αναλογούν.

Η ΟΛΜΕ, έχοντας πλήρη συνείδηση της σημασίας των σχετικών προβλημάτων, καταθέτει στους αρμόδιους φορείς και παράγοντες τις εξής προτάσεις:

1.   Είναι αναγκαίο να ψηφιστεί ένα νέο θεσμικό πλαίσιο, μέσα από τη συνεργασία όλων των εμπλεκομένων φορέων και της πολιτείας, ώστε να διασφαλιστεί στο μέγιστο δυνατό βαθμό η προστασία των παιδιών από κάθε ενδεχόμενο κίνδυνο, αλλά και η αξιοποίηση των σχολικών εκδρομών για μορφωτικούς, κοινωνικούς και ψυχαγωγικούς σκοπούς. Για τη διαμόρφωση αυτού του πλαισίου πρέπει να ληφθούν υπόψη οι νέες συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί στην ελληνική κοινωνία, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τους σκοπούς των εκδρομών (μορφωτικούς και ψυχαγωγικούς), τις διαδικασίες οργάνωσής τους, τον τρόπο ζωής και ψυχαγωγίας της σημερινής νεολαίας και γενικότερα τις συνθήκες που χαρακτηρίζουν τις σύγχρονες κοινωνίες.

2.  Μια σειρά ελέγχων πρέπει να αφορά την ασφάλεια στους τόπους προορισμού. Εφόσον είναι κατά κανόνα σταθερή η προτίμηση προς ορισμένες περιοχές της χώρας, είναι καλό σε αυτές ακριβώς να ενταθούν οι έλεγχοι, ώστε να μην κρύβουν δυσάρεστες εκπλήξεις για τους μικρούς εκδρομείς. Θα ήταν δε σκόπιμο παράλληλα να ληφθούν μέτρα που θα συμβάλουν στη μεγαλύτερη διασπορά των επιλογών στους τόπους προορισμού των εκδρομών.

3.  Θεωρούμε, ακόμη, αναγκαίο να ληφθούν μέτρα που θα προστατέψουν τους μαθητές από την εκμετάλλευση ορισμένων ταξιδιωτικών πρακτορείων, κέντρων «ψυχαγωγίας» κ.λπ. Δε θα ήταν άστοχο στη διαδικασία οργάνωσης των σχολικών εκδρομών να εμπλακεί και το κράτος ή η τοπική αυτοδιοίκηση, ελέγχοντας (ακόμη και με δημόσιο διαγωνισμό) την ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχουν τα ταξιδιωτικά γραφεία.

4.  Πρέπει να προβλεφθεί συστηματική και πολυδιάστατη ενημέρωση των εκπαιδευτικών σχετικά με την προετοιμασία και διεξαγωγή των εκδρομών, όπως και σχετικά με τα ενδεικνυόμενα μέτρα ασφάλειας κατά περίπτωση.

5.  Είναι απαραίτητο στο καινούργιο θεσμικό πλαίσιο να είναι ξεκάθαρα τα όρια των ευθυνών των συνοδών καθηγητών.

6.  Τέλος, για κάθε ζήτημα που προκύπτει, είτε στη φάση της οργάνωσης των εκδρομών είτε στη φάση της διεξαγωγής τους, η καλόπιστη και εποικοδομητική συνεργασία όλων των παραγόντων είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για την πρόληψη και την επίλυση των όποιων προβλημάτων.